معرفی دانشمندان بزرگ تاریخ علم

 مایکل فارادی  

 

  

 

صحبت از یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان دوران معاصر است که فیزیک دان بزرگی همچون دیوی، وی را کشف بزرگ زندگی خود و جامعه بشری عنوان کرده است. مایکل فارادی از آن دسته دانشمندانی است که از قعر سختی و تنگ دستی خود را به اوج رسانده تا آنجا که ضمن معرفی شدن به عنوان یکی از تاثیرگذارترین دانشمندان طول تاریخ، در حالی که تنها ۲۴سال داشت به عنوان رئیس آزمایشگاه‌های علمی انجمن پادشاهی انگلیس برگزیده شد.

  

 

 وی که در سال ۱۷۹۱ میلادی و در خانواده یک نعل بند ساده و تهیدست در اطراف لندن چشم به جهان گشود از فرط فقر فزاینده نتوانست ادامه تحصیل دهد و از این رو سر از یک کتابفروشی کوچک در آورد. در این کتابفروشی وی به حرفه‌آموزی درخصوص مهارت‌هایی همچون صحافی و تهیه کارت ویزیت و دعوت مشغول بود و اتفاقا در همین روزها بود که توانست با دیوی فیزیکدان مشهور انگلیسی که برای سفارش کارت دعوت به کتابفروشی مراجعه کرده بود آشنا شود.

فارادی جوان گرچه تحصیلات اولیه چندانی نداشت، اما به لطف علاقه وافرش به مطالعه و تجزیه و تحلیل عمقی رویدادها، توانست شم بالای علم‌جویی خود را به دیوی نشان دهد تا آنجا که به عنوان شاگرد و دستیار وی راهی کشورهای مختلف جهان شد. دیوی در این کشورها سخنرانی می‌کرد و فارادی جوان نیز ضمن آشنایی با چهره‌های مطرح علمی و تحقیقاتی جهان با یادداشت سخنرانی‌ها و شرکت در مباحث علمی و پژوهشی بر دانش خود می‌افزود.

او در طول حیات ارزشمندش موفق به ارائه قوانینی شد که به نام خود وی به ثبت رسیده است. قوانین مربوط به الکترولیز به نام وی به ثبت رسیده است. ارزش و اعتبار بالای علمی وی تا به آن حد بود که عناوین و اصطلاحات علمی در عرصه دانش الکتریسیته همچون آند و کاتد نیز از جانب وی مطرح شده است.

با این حال ابداع الکتریسیته القایی از سوی وی موجب شد تا در تاریخ جاودانه شود. فارادی پیش از ابداع این فناوری درسال۱۸۳۲ توانسته بود نخستین موتور الکتریکی جهان را طراحی و بسازد. پیشرفت‌های وی تا آن جا خیره‌کننده بود که حتی دیوی نیز نسبت به وی حسادت می‌کرد؛ گرچه با گذشت سال‌های متمادی ضمن اعتراف به بزرگی و هوش بالای فارادی از وی به‌عنوان ادیسون عصر خود نام برد. 

پادشاهی انگلیس توجه ویژه‌ای نسبت به فارادی پیدا کرد و در جریان برگزاری مراسمی ویژه بر آن شدند تا لقب عالی بارون را به وی اعطا کنند. همگان فکر می‌کردند فارادی این عنوان را با روی باز قبول کند، اما در کمال حیرت و تعجب با سرباززدن فارادی رو به ‌رو شدند. او خطاب به حضار گفت: من نمی‌توانم این عنوان اشرافی را قبول کنم؛ چون مطمئن هستم چیزی به من یاد نمی‌دهد!

صحبت‌های فارادی برای همگان از جمله پادشاهی انگلیس غیرقابل تصور بود. این دانشمند برجسته که از معدود چهره‌های نخبه علوم تجربی در تاریخ جهان به شمار می‌آید در طول زندگی اش همواره منش متواضعانه و افتاده‌ای داشت و حتی از این‌که دیوی نظر چندان مثبتی نسبت به او نداشت، رنجیده خاطر نمی‌شد.

او گرچه مشغله‌های فراوانی داشت، اما فرآیند آموزش و تعلیم را بسیار ارزشمند توصیف می‌کرد و از آن جا که خود نتوانسته بود در مدرسه آموزش‌های لازم را ببیند، بر خود واجب می‌دانست که در مواقع تعیین شده‌ای به آموزش علوم پایه به نوجوانان و جوانان بپردازد.

فارادی پس از یک عمر تلاش کاربردی در ۷۶ سالگی بدرود حیات گفت. به عقیده کارشناسان و محققان برجسته علوم الکتریکی، دانش الکتریسیته و توسعه روز مره آن با نام مایکل فارادی زنده است.